Για την έκδοση των Θέσεων

Οι Θέσεις είναι το αποτέλεσμα μιας κοινής στάσης και μιας κοινής αντίληψης για τη σημερινή πολιτική και θεωρητική συγκυρία των μελών της Συντακτικής Επιτροπής. Αφετηρία δηλαδή για την έκδοση του περιοδικού ήταν μια σειρά από συγκλίνουσες εκτιμήσεις για τη σημερινή συγκυρία.

  • Η κρίση της Αριστεράς σήμερα, όχι μόνο δεν επιτρέπει να συγκροτηθεί μία εναλλακτική στρατηγική για την ανατροπή της κεφαλαιοκρατικής εξουσίας, αλλά αντίθετα αναδεικνύει το ΠΑΣΟΚ και την κυβέρνηση σαν τον έγκυρο διαχειριστή των αριστερών οραμάτων για Εθνική Ανεξαρτησία, Δημοκρατία και Σοσιαλισμό. Μπήκε έτσι η κρίση της Αριστεράς, μετά τις περσινές εκλογές, σε μια νέα και κρίσιμη φάση της.

  • Η αδυναμία της Αριστεράς όχι μονό στο πολιτικό, αλλά και στο ιδεολογικό επίπεδο και στο επίπεδο της θεωρίας, επιτρέπει την απόλυτη κυριαρχία της αστικής ιδεολογίας και αφήνει έτσι να συγκαλύπτεται η καπιταλιστική εκμετάλλευση πίσω από τα ιδεολογήματα για την «ανάπτυξη» και να νομιμοποιείται η αστική πολιτική εξουσία μέσα από την ιδεολογία του «κράτους δικαίου».

  • Όσο η συνοχή της αστικής εξουσίας δεν Θα αμφισβητείται από πουθενά, θα είναι η εξουσία αυτή που θα υπαγορεύει και τα όρια της «κυβερνητικής βούλησης», ανεξάρτητα από τις οποιεσδήποτε διακηρυγμένες προθέσεις και «οράματα». Η αντίληψη ότι όλα, από το ξεπέρασμα της οικονομικής κρίσης μέχρι τη «μετάβαση στο σοσιαλισμό», εξαρτώνται από την «κυβερνητική βούληση» του ΠΑΣΟΚ, αλλά και η κριτική της παραδοσιακής Αριστεράς προς την κυβέρνηση ότι υπαναχωρεί άπα κάποιες διακηρυγμένες θέσεις απλά και μόνο επειδή δεν έχει τη βούληση να τις επιβάλλει, συγκαλύπτει τους υπαρκτούς ταξικούς και πολιτικούς συσχετισμούς αλλά και τους μηχανισμούς που εμπεδώνουν την αστική πολιτική και κοινωνική εξουσία.

    Όμως, η κριτική των αστικών σχέσεων εξουσίας και των μηχανισμών που τις εμπεδώνουν είναι σήμερα περισσότερο αναγκαία από ποτέ. Καθώς μάλιστα σήμερα η αστική εξουσία διαπνέεται από τα «οράματα της Αλλαγής», και τη «βούληση για κοινωνικό μετασχηματισμό», κάθε απόπειρα κριτικής των καπιταλιστικών κοινωνικών σχέσεων εξουσίας και των μύθων που τις συγκαλύπτουν αποκτά μία ιδιαίτερη και άμεση πολιτική βαρύτητα. Προς την κατεύθυνση μιας τέτοιας κριτικής θέλουμε να συμβάλλουμε με την έκδοση των θέσεων:

  • Για την κριτική των ιδεολογημάτων της πολιτικής οικονομίας που στηρίζουν τα «αυτοδύναμα» αναπτυξιακά οράματα του ελληνικού καπιταλισμού, δηλαδή τη στρατηγική που στοχεύει να επεκτείνει και να σταθεροποιήσει τις καπιταλιστικές σχέσεις εκμετάλλευσης και υποταγής.

  • Για την κριτική της αστικής πολιτικής εξουσίας και του αστικού κράτους που επιδιώκει σήμερα να σταθεροποιηθεί διευρύνοντας τη λαϊκή συναίνεση και νομιμοποιώντας τις λειτουργίες του όχι πλέον στο όνομα του «ελληνοχριστιανικού πολιτισμού», αλλά στο όνομα των «κοινών εθνικών συμφερόντων» και της «δημοκρατίας».

  • Για την κριτική, τέλος της αστικής ιδεολογίας και των αστικών πρακτικών που κυριαρχούν ακόμα και μέσα στην ίδια την Αριστερά.

    Φιλοδοξία μας είναι δηλαδή να αποτελέσουν οι θέσεις βήμα για την κριτική του σύγχρονου ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού.

    Όλα τα μέλη της Συντακτικής Επιτροπής δεν έχουν την ίδια ιδεολογικοπολιτική προέλευση, εκφράζονται διαφορετικές απόψεις στα πλαίσια της κοινής τοποθέτησης που ήδη περιγράψαμε.

    Εντούτοις, περισσότερα από τα μισά μέλη της Συντακτικής Επιτροπής προέρχονται από τη «Β' Πανελλαδική» και συμμετείχαν στην έκδοση του περιοδικού «Αγώνας για την κομμουνιστική ανανέωση». Οι πολιτικές ανακατατάξεις που κυοφορήθηκαν στο χώρο της Αριστεράς κατά την προεκλογική περίοδο και που παγιώθηκαν μετά τις περσινές εκλογές, τροποποίησαν ριζικά τους ορούς κάτω από τους οποίους είναι δυνατή η παρέμβαση μέσω ενός εντύπου.

    Δεν είναι με αλλά λόγια σήμερα δυνατό να επιδιώκει η Συντακτική Επιτροπή να καταγράψει η να αποτελέσει κάποια πολιτική ομάδα η κάποιο πολιτικό κέντρο. Κάτι τέτοιο είναι έξω και πέρα από τους στόχους μας. Παράλληλα η ηγεμονία των κυβερνητικών Οραμάτων έχει επιβάλλει σε όλες τις παρεμβάσεις, ακόμα και σ' εκείνες που ασκούν αριστερή κριτική, να αποδεχθούν τη βασική προβληματική περί Αλλαγής που υλοποιεί το ΠΑΣΟΚ με την άσκηση της εξουσίας. Έτσι γίνεται σήμερα ακόμα πιο επιτακτική η θεωρητική παρέμβαση για την κριτική της αστικής ιδεολογίας και εξουσίας.

    Η Συντακτική Επιτροπή συγκροτείται λοιπόν με βάση μια ενιαία (πολιτική) πρακτική στο χώρο της θεωρίας, δηλαδή μια πρακτική η οποία επιδιώκει να αναδείξει εκείνες τις θέσεις που θα οικοδομούν την κριτική του σύγχρονου ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού. Ή για να το διατυπώσουμε διαφορετικά, «επειδή η πάλη των τάξεων στη θεωρία είναι ένα «μέρος» της πάλης των τάξεων γενικά, κι επειδή η ανώτερη μορφή της πάλης των τάξεων είναι η πολιτική ταξική πάλη», οι Θέσεις που θα αναδεικνύονται από την κριτική του ελληνικού καπιταλισμού «είναι όπλα για την πολιτική μάχη».

    Σ' αυτά τα πλαίσια το περιοδικό θα είναι ανοικτό και θα επιδιώξει να γίνει βήμα διαλόγου για όλες εκείνες τις (διαφορετικές) απόψεις που θα επιχειρούν να συμβάλλουν στην κριτική του ελληνικού καπιταλισμού. Γιατί μας είναι απόλυτα προφανές πως η προσπάθεια μας θα είναι επιτυχής μόνο αν μπορέσει να συνδεθεί και να πλησιάσει τις ιδέες, τους προβληματισμούς και τις πρακτικές που, έστω και σαν φαινόμενα με περιορισμένα σήμερα αποτελέσματα, διαρκώς αναπαράγονται σαν αντιστάσεις στην καπιταλιστική ισοπέδωση του «αταξικού κράτους δικαίου» και των «κοινών συμφερόντων όλων των Ελλήνων», για την «πρόοδο του τόπου».

    Το πρώτο τεύχος των Θέσεων καταγράφει πρώτα απ' όλα τη στάση του περιοδικού μέσα στη σημερινή συγκυρία, την οπτική γωνία από την οποία θα επιχειρείται η ανάλυση και η κριτική του ελληνικού καπιταλισμού. Πήρε έτσι αναγκαστικά το τεύχος ένα περισσότερο πολιτικό και λιγότερο θεωρητικό χαρακτήρα. Αξονίστηκε δηλαδή σε μια πρώτη προσέγγιση και κριτική της πολιτικής εξουσίας: Σε μια κριτική της Αλλαγής που επαγγέλλεται το ΠΑΣΟΚ και του «κράτους δικαίου» που η Κυβέρνηση επιχειρεί (όπως επανειλημμένα διακήρυξε) να οικοδομήσει, για να θεμελιώσει την Αλλαγή.

    Στο άρθρο Εκσυγχρονισμός η (και) οικονομική ανάπτυξη. Η σταθεροποίηση του κράτους δικαίου ο Γιάννης Μηλιός αναλύει τα βασικά χαρακτηριστικά και τις αλλαγές που συντελέσθηκαν στον τρόπο άσκησης της πολιτικής εξουσίας στη χώρα μας μετά τη μεταπολίτευση και μέχρι σήμερα. Παράλληλα το ίδιο άρθρο ασκεί κριτική σε μια προβληματική για τον «εκσυγχρονισμό», που τείνει σήμερα να κυριαρχήσει στο χώρο της παραδοσιακής Αριστεράς, και η οποία αν και φαινομενικά διαφοροποιείται η και ακόμη αφορίζει την Αλλαγή του ΠΑΣΟΚ, στην ουσία παρακάμπτει τη συγκεκριμένη ανάλυση, συγκαλύπτει την κρίση της Αριστεράς και υποστέλλει την κριτική προς την αστική πολιτική εξουσία.

    Ο Τάκης Μαστραντώνης με το άρθρο, Ένας χρόνος κυβέρνηση της Αλλαγής, σκιαγραφεί μέσα από τα μέτρα της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ τη συνέχεια αλλά και την τομή που συνιστά στα πλαίσια της μεταπολιτευτικής φάσης της πάλης των τάξεων η ανάληψη της διακυβέρνησης από το ΠΑΣΟΚ. Εντοπίζει παράλληλα τη σημερινή σταθερότητα της πολιτικής σκηνής που διασφαλίζεται μέσα από την ηγεμονία της κυβερνητικής στρατηγικής πάνω στην Αριστερά και μέσα από την πολιτική κρίση της κοινοβουλευτικής Δεξιάς.

    Στο άρθρο Το κράτος του ΠΑΣΟΚ και η εργατική τάξη, ο Πέτρος Λινάρδος - Ρυλμόν προσεγγίζει τις τροποποιήσεις στον τρόπο άσκησης της πολιτικής εξουσίας και τις πολιτικές ανακατατάξεις που συντελέστηκαν κυρίως μετά την εκλογική νίκη του ΠΑΣΟΚ, σε αναφορά με τις τάσεις για πολιτική δραστηριοποίηση και συγκρότηση της εργατικής τάξης. Σ' αυτά τα πλαίσια ασκεί κριτική στις απόψεις που υποστηρίζουν πως η πολιτική αλλαγή Θα έχει αναγκαστικά σαν επακόλουθο μια εργατική ταξική κινητοποίηση, η ακόμη ότι η πολιτική αλλαγή θεμελιώνει ένα θεσμικό πλαίσιο, που το ίδιο βάζει τις βάσεις για το ξεπέρασμα του και για τον κοινωνικό μετασχηματισμό.

    Με το άρθρο, Οι απέναντι. Για τους διανοούμενους και το κράτος, οι Γ. Μαύρης και Θ. Τσεκούρας αναλύουν κατ' αρχάς την τοποθέτηση των αριστερών διανοουμένων στη φάση που ακολούθησε τη μεταπολίτευση και τα βασικά χαρακτηριστικά της θεωρητικής συγκυρίας. Στη συνέχεια ερμηνεύουν την ενσωμάτωση μιας μερίδας αριστερών διανοουμένων στην κρατική και κυβερνητική πολιτική μετά την περσινή πολιτική αλλαγή.

    Το κείμενο των Β. Μύλλερ και Κρ. Νόιζυς , Σχετικά με τη θεωρία τον κράτους κοινωνικής προνοίας, που ακολουθεί, ανασκευάζει ορισμένες βασικές πλευρές της αστικής θεωρητικής προσέγγισης για το κράτος, κυρίως στις αριστερές και «σοσιαλιστικές» της παραλλαγές, που όμως αναγκαστικά συγκλίνουν, στο θεωρητικό επίπεδο, με τις δεξιές παραλλαγές.

    Τέλος, το άρθρο του Σάκη Δρόσου, Κοινωνία, κράτος και εργατική δύναμη, ανασκευάζει μια πολύ επίκαιρη προβληματική, στο χώρο της Αριστεράς, που χρησιμοποιεί τον ορό «ιδιωτική αστική κοινωνία» η «κοινωνία των πολιτών», για να υποδηλώσει μια ριζική αντίθεση και ανισομέρεια ανάμεσα στο κράτος και την «κοινωνία». Όμως, «η θεωρητική αντιπαράθεση κράτους και κοινωνίας» δεν σημαίνει παρά «επικράτηση της αντίληψης που έχει τα κράτος για τον εαυτό του και η αστική τάξη για την κοινωνία».

    Η ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ