Αλήθειες και μύθοι για την ανομία στα ελληνικά πανεπιστήμια

και τον ρόλο της πανεπιστημιακής αστυνομίας

του Δημήτρη Δαμίγου

Στις 08.08.2019, η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας ψηφίζει, με την υποστήριξη της Ελληνικής Λύσης, την κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου, με τον Πρωθυπουργό να δηλώνει πως η κυβέρνηση «[…] δεν θέλει αστυνόμους στα πανεπιστήμια […]» και ότι κάποιοι «[…] κινδυνολογούν ότι τάχα η αστυνομία θα μπαίνει κάθε τόσο στα Πανεπιστήμια […]».1 Τρεις μόλις μήνες μετά την ψήφιση του Ν. 4623/2019, στις 11.11.2019, πραγματοποιείται η πρώτη επέμβαση των ΜΑΤ στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, παραμονές του εορτασμού της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, ασκώντας υπέρμετρη βία εναντίον φοιτητριών και φοιτητών που διαδήλωναν ειρηνικά υπέρ του πανεπιστημιακού ασύλου.2 Θα ακολουθήσουν το επόμενο διάστημα σειρά αστυνομικών επεμβάσεων τόσο στο ΟΠΑ όσο και σε άλλα ιδρύματα (κυρίως ΑΠΘ και ΕΜΠ) διαψεύδοντας τους παραπάνω ισχυρισμούς. Στα τέλη του 2020, η κυβέρνηση, εκμεταλλευόμενη τα αποτρόπαια γεγονότα που έλαβαν χώρα στις 29.10.2020 στην Πρυτανεία του ΟΠΑ, ανακοινώνει την πρόσληψη 1000 ειδικών φρουρών για την ίδρυση Πανεπιστημιακής Αστυνομίας και στις 17.02.2021 ψηφίζεται ο Ν. 4777/2021, γνωστός ως «νόμος Χρυσοχοΐδη-Κεραμέως». Στις 31.05.2021 δημοσιεύεται η προκήρυξη πρόσληψης 400 Ειδικών Φρουρών ΕΛΑΣ για τα Πανεπιστήμια για τη συγκρότηση Ομάδων Προστασίας Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων (ΟΠΠΙ) «[…] με δυνατότητα πρόσληψης επιπλέον εξακοσίων (600) από λίστα επιλαχόντων, αν και όταν παραστεί ανάγκη εντός εννέα (9) μηνών από την πρόσληψη των αρχικώς επιτυχόντων […]» και στις 17 Ιανουαρίου 2022, η ελληνική κυβέρνηση ανακοινώνει, μέσω του επίσημου λογαριασμού της στο Twitter, την έναρξη της εκπαίδευσης των 400 πρώτων ειδικών φρουρών που θα συγκροτήσουν τις Ο.Π.Π.Ι., με μία φωτογραφία που προκαλεί ανατριχίλα και παραπέμπει σε άλλες εποχές ή έστω καθεστώτα (Εικόνα 1).

Εικόνα 1. Η φωτογραφία στο επίσημο Tweet της ελληνικής κυβέρνησης για την έναρξη της εκπαίδευσης των ΟΠΠΙ3

Είναι δεδομένο πως αντίστοιχου τύπου αστυνόμευση των πανεπιστημίων δεν υπάρχει σε κανένα δημοκρατικό κράτος, ενώ αντίθετη στην ίδρυση της ΟΠΠΙ δήλωσε ακόμη και η ίδια η ΠΟΑΣΥ, 4 επιβεβαιώνοντας, κατόπιν επικοινωνίας με τα ευρωπαϊκά σωματεία αστυνομικών, ότι «[…]πουθενά στην Ευρώπη δεν εμπλέκεται η αστυνομία στη φύλαξη των πανεπιστημίων […]».5

Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας επιλέγει, λοιπόν, να δαπανήσει 20.000.000 ευρώ σε ετήσια βάση (το κόστος μισθοδοσίας αφορά σε 1.030 ειδικούς φρουρούς, σύμφωνα με την Ειδική Έκθεση που κατατέθηκε με το σ/ν για την πανεπιστημιακή αστυνομία6) και 30.000.000 ευρώ για εξοπλισμό, υποδομές, κλπ., 7 όταν:

• ο ετήσιος Τακτικός Προϋπολογισμός όλων των ΑΕΙ τα τελευταία δύο χρόνια κυμαίνεται στα 90.000.000 ευρώ και εμφανίζει τη μεγαλύτερη μείωση μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ-27 και άλλων επιλεγμένων ευρωπαϊκών κρατών (Σερβία, Ην. Βασίλειο) την τελευταία δεκαετία, με ταυτόχρονη αύξηση του αριθμού των φοιτητών (Εικόνα 2).

• η Ελλάδα εμφανίζει τη χειρότερη αναλογία φοιτητών/διδασκόντων στην Ε.Ε. (σχεδόν 3,3 φορές υψηλότερη από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και σχεδόν διπλάσια από τις αμέσως χειρότερες χώρες), σύμφωνα με την ΕΘΑΕΕ (2020)8 και τη δεύτερη υψηλότερη αναλογία αστυνομικών υπαλλήλων στην Ε.Ε.-27 και στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες (μετά την Κύπρο), με βάση τα στοιχεία της Eurostat.9

Εικόνα 2. Χώρες της Ε.Ε. με μείωση στην κρατική χρηματοδότηση των πανεπιστημίων

[Στις χώρες με * πρόκειται για ελαφρώς διαφορετικές περιόδους (Ελλάδα: 2008-2015)]

(Πηγή: Pruvot et al.,201910)

Θα μπορούσε ωστόσο κάποιος να ισχυριστεί πως, ανεξάρτητα από τους ισχνούς προϋπολογισμούς των πανεπιστημίων και την προφανή υποστελέχωσή τους, η δημιουργία ενός αστυνομικού σώματος, ειδικά για τα πανεπιστήμια και με μόνιμη παρουσία σε αυτά, ήταν επιβεβλημένη λόγω της επικρατούσας κατάστασης. Είναι όμως αυτή η πραγματικότητα;

Κυβερνητικοί παράγοντες και φίλα προσκείμενα στην κυβέρνηση ΜΜΕ, ανά τακτά χρονικά διαστήματα ή όταν οι συνθήκες το απαιτούν, επιδίδονται σε μία συνειδητή προσπάθεια συκοφάντησης του δημόσιου πανεπιστημίου, προσπαθώντας να χειραγωγήσουν την κοινή γνώμη με αναφορές όπως: «[…] η βία και η ανομία βασιλεύουν στα ελληνικά πανεπιστήμια […]», «[…] βιασμοί, διαρρήξεις, ναρκωτικά: Η ανεξέλεγκτη κατάσταση στα ελληνικά πανεπιστήμια […]», «[…] στο έλεος της βίας και της ανομίας τα ελληνικά Πανεπιστήμια […]», «[…] αυτά που συμβαίνουν εδώ στα Πανεπιστήμια, δεν συμβαίνουν πουθενά […]», «[…] ούτε στη Σομαλία […]», «[…] πιο ασφαλής νιώθεις περπατώντας έξω στην πόλη τη νύχτα παρά εντός του ελληνικού Πανεπιστημίου […]» κλπ., διανθισμένες από ψέματα για δήθεν μηδενικό έργο των ελληνικών πανεπιστημίων και πανεπιστημιακών (για παράδειγμα, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της ΕΘΑΕΕ την περίοδο 2009 - 2020, ο αριθμός των ελληνικών ερευνητικών εργασιών – το μεγαλύτερο μέρος των οποίων παράγεται στα πανεπιστήμια – αυξήθηκε κατά 6.145 εργασίες, δηλαδή σε ποσοστό 34,1% με βάση δεδομένα της Scimago11 και με βάση την κατάταξη Ranking Web of Universities,4 ελληνικά πανεπιστήμια – ΕΚΠΑ, ΑΠΘ, ΕΜΠ και Πατρών – βρίσκονται στο υψηλότερο 2% της διεθνούς κατάταξης μεταξύ 31.000 περίπου πανεπιστημίων και κολλεγίων και 14 στο υψηλότερο 5%12).

Τι δείχνουν, όμως, τα στοιχεία παραβατικότητας που επιδεικτικά, συστηματικά και σκόπιμα αγνοούνται και αποκρύπτονται;

Πρώτον, η παραβατικότητα στα ελληνικά πανεπιστήμια είναι στατιστικά ασήμαντη σε σύγκριση με γενικότερα μεγέθη της εγκληματικότητας κι έχει σποραδικό χαρακτήρα. Αυτό καταγράφεται από δύο σχετικές έρευνες. Η πρώτη έρευνα πραγματοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας («Η ανομία στα ελληνικά ΑΕΙ»13) και στηρίχθηκε σε περιστατικά που έγιναν γνωστά μέσω του έντυπου Τύπου την περίοδο 2011-2017. Συνολικά, καταγράφηκαν 358 περιστατικά «παραβατικότητας» (περίπου 50 ανά έτος) στα 19 ΑΕΙ της χώρας που αφορούσαν υποθέσεις του κοινού ποινικού κώδικα αλλά και κινηματικές δράσεις ή ζητήματα αποκομιδής απορριμμάτων και δημόσιας υγείας. Η δεύτερη έρευνα14 υλοποιήθηκε στο πλαίσιο της «Επιτροπής Γαβρόγλου» για τη «μελέτη ζητημάτων ακαδημαϊκής ειρήνης και ελευθερίας».15 Τα στοιχεία της έρευνας αφορούν στο διάστημα 2007-2017 (και για κάποια πανεπιστήμια και για το 2018) και αντλήθηκαν από την Ελληνική Αστυνομία. Συνολικά καταγράφονται 2.050 περιστατικά ανομίας σε ΕΚΠΑ, ΟΠΑ, ΕΜΠ, ΑΠΘ και Παν. Πατρών. Πάνω από τα μισά (1.120 περιστατικά) αφορούν σε κλοπές με διαρρήξεις και 565 περιστατικά αφορούν σε υποθέσεις ναρκωτικών, ένα κατεξοχήν κοινωνικό πρόβλημα. Το 2017, στα πέντε αυτά πανεπιστήμια καταγράφονται 81 περιστατικά, ενώ την ίδια χρονιά στις ΓΑΔ Αττικής, Θεσσαλονίκης και Δυτικής Ελλάδας καταγράφηκαν πάνω από 154.500 περιστατικά παραβατικότητας! Μάλιστα, όπως αναφέρεται και στη σχετική μελέτη «[…] η καταχώρηση των συμβάντων δεν είναι ακριβής, καθώς καταχωρούνται και περιστατικά άσχετα με τα ΑΕΙ, απλά επειδή συμβαίνουν έξω από τα ΑΕΙ […]».

Δεύτερον, όπως επίσης αναφέρεται στη μελέτη της «Επιτροπής Γαβρόγλου», η παραβατικότητα που διαπιστώνεται στα ΑΕΙ συσχετίζεται με τη γενική διάρθρωση του αστικού χώρου και τα κοινωνικά προβλήματα που αναπτύσσονται στην ευρύτερη περιοχή. Είναι χαρακτηριστικό ότι, στο ΑΠΘ καταγράφονται περίπου 1.750 από τα 2.050 περιστατικά (δηλαδή πάνω από το 85%) και σε τρία ιδρύματα της Αθήνας (ΕΚΠΑ, ΕΜΠ και ΟΠΑ) μόλις 50! Επίσης, πώς αλλιώς να εξηγηθεί το γεγονός ότι η εγκληματικότητα ακόμη και στα πιο φημισμένα, παγκοσμίως, πανεπιστήμια είναι σημαντικά υψηλότερη σε σύγκριση με τα ελληνικά ΑΕΙ, τόσο ως προς τα ποσοτικά όσο και ως προς τα ποιοτικά της χαρακτηριστικά; Για παράδειγμα:

• Στις ΗΠΑ, μόνο το 2018, αναφέρθηκαν στην αστυνομία και τις υπηρεσίες ασφαλείας των πανεπιστημίων 28.500 εγκληματικά περιστατικά κατά προσώπων και αγαθών σε πανεπιστημιουπόλεις κολεγίων και πανεπιστημίων. Μεταξύ αυτών υπήρξαν 12.300 βίαια σεξουαλικά εγκλήματα [Forcible sex offence] (43% των εγκλημάτων),9.600 διαρρήξεις [Burglary] (34% των εγκλημάτων),3.100 κλοπές οχημάτων [Motor vehicle theft] (11% των εγκλημάτων),2.200 βιαιοπραγίες (8% των εγκλημάτων) και 800 ληστείες (3% των εγκλημάτων).16 Σε υψηλές θέσεις (στο χειρότερο 1%) από πλευράς εγκληματικότητας βρίσκονται καταξιωμένα ιδρύματα όπως το UC Berkeley (στη 2η θέση μεταξύ 2514 ιδρυμάτων με 351 εγκλήματα, μεταξύ των οποίων 1 φόνος,34 βιασμοί,48 ληστείες με χρήση βίας ή απειλή βίας και 98 διαρρήξεις), το UC Davis (στη 10η θέση με 161 εγκλήματα, μεταξύ των οποίων 12 βιασμοί,2 ληστείες με χρήση βίας ή απειλή βίας και 91 διαρρήξεις), το Harvard (στη 15η θέση με 134 εγκλήματα, μεταξύ των οποίων 26 βιασμοί,16 ληστείες με χρήση βίας ή απειλή βίας και 42 διαρρήξεις), το Stanford (στη 17η θέση με 130 εγκλήματα, μεταξύ των οποίων 37 βιασμοί,2 ληστείες με χρήση βίας ή απειλή βίας και 37 διαρρήξεις) και το Yale (στην 20η θέση με 124 εγκλήματα, μεταξύ των οποίων 24 βιασμοί,7 ληστείες με χρήση βίας ή απειλή βίας και 39 διαρρήξεις).17

• Σε πρόσφατη έρευνα της Ένωσης Αμερικανικών Πανεπιστημίων (Association of American Universities) σε δείγμα 181.752 φοιτητών και αποφοίτων από 33 ιδρύματα, προέκυψε ότι πάνω από 1 στις 4 ερωτώμενες προπτυχιακές φοιτήτριες (25,9%) έχει υποστεί μη συναινετική σεξουαλική επαφή με χρήση βίας ή απειλή βίας σε πανεπιστημιακό χώρο.18

• Στο Ηνωμένο Βασίλειο, τα ευρήματα έρευνας που πραγματοποιήθηκε σε 4.500 φοιτητές από 153 διαφορετικά ιδρύματα ήταν σοκαριστικά: το 62% των ερωτώμενων αποκρίθηκε ότι έχει πέσει θύμα σεξουαλικής βίας (παρενόχληση, ανεπιθύμητο άγγιγμα, εξαναγκασμό σε σεξουαλική πράξη, σεξουαλική επίθεση ή βιασμό). Σχεδόν μία στις 10 φοιτήτριες (8%) δήλωσε ότι έχει πέσει θύμα βιασμού, ποσοστό διπλάσιο σε σχέση με το μέσο όρο της χώρας (4%).19 Το 2017, χαρακτηριστικά, το Πανεπιστήμιο Cambridge δήλωσε ότι έχει «σημαντικό πρόβλημα» με τη σεξουαλική παρενόχληση, αφού μετά από μια εκστρατεία ευαισθητοποίησης διαπιστώθηκαν σχεδόν 175 περιπτώσεις σεξουαλικής παρενόχλησης στην πανεπιστημιούπολη.20

Τα στοιχεία της διεθνούς πραγματικότητας, όπως και τα αποτελέσματα της ελληνικής έρευνας για την «Επιτροπή Γαβρόγλου», επιβεβαιώνουν το αυτονόητο: τα πανεπιστήμια, όπως και άλλοι θεσμοί, δεν είναι απομονωμένα από την υπόλοιπη κοινωνία και για τον λόγο αυτό υπάρχει άμεση σχέση μεταξύ της γενικής εγκληματικότητας και της παραβατικότητας στους χώρους των πανεπιστημίων. Για τον λόγο αυτό, ακόμη και στις ΗΠΑ όπου η πανεπιστημιακή αστυνομία έχει αρμοδιότητες σύλληψης και οπλοφορεί σε πολλές περιπτώσεις, η εγκληματικότητα δεν έχει εξαλειφθείκαι κυμαίνεται στα ίδια περίπου επίπεδα, τα τελευταία 3-4 έτη των διαθέσιμων στοιχείων (οι διαρρήξεις έχουν μειωθεί αλλά υπάρχει σημαντική αύξηση των σεξουαλικών εγκλημάτων (Εικόνα 3).

Εικόνα 3. Αριθμός αναφερθέντων εγκλημάτων σε ιδρύματα μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης εντός της πανεπιστημιούπολης και αριθμός ανά 10.000 φοιτητές (με ισοδύναμο πλήρους φοίτησης), ανά επιλεγμένο τύπο εγκλήματος: 2009 έως 2018 (Πηγή: NCES,2021).

Επιπλέον, η εμπειρία από τις ΗΠΑ δείχνει πως η πανεπιστημιακή αστυνομία δεν είναι λιγότερο επιρρεπής σε απρόκλητη βία, αυθαιρεσία και ρατσιστική συμπεριφορά. Όπως περιγράφεται στην έκθεση της Αμερικανικής Ένωσης Πανεπιστημιακών Καθηγητών (American Association of University Professors - AAUP), για την πανεπιστημιακή αστυνομία στις ΗΠΑ «[…] καθώς η αστυνομία των πανεπιστημίων έχει πολλαπλασιαστεί, έχουν πολλαπλασιαστεί και οι ρατσιστικές και βίαιες επιπτώσεις, σε πολλές περιπτώσεις με αποτέλεσμα το θάνατο […]», αναφέροντας συγκεκριμένα παραδείγματα:21

• Το 2013, αστυνομικοί του Πανεπιστημίου George Washington βρέθηκαν να πραγματοποιούν παράνομες συλλήψεις εκτός πανεπιστημιούπολης.

• Το 2015, ένας αστυνομικός του Πανεπιστημίου Cincinnati πυροβόλησε και σκότωσε έναν μαύρο άνδρα, τον Samuel DuBose, κατά τη διάρκεια τροχαίου ελέγχου για έλλειψη μπροστινής πινακίδας κυκλοφορίας. Την ίδια χρονιά, αστυνομικός του Πανεπιστημίου Yale τράβηξε όπλο εναντίον ενός μαύρου φοιτητή.

• Το 2018, ένας αστυνομικός του Πανεπιστημίου Oregon τράβηξε όπλο εναντίον έγχρωμου φοιτητή, ισχυριζόμενος ότι τον μπέρδευσε με έναν λευκό ύποπτο. Την ίδια χρονιά, η αστυνομία του Πανεπιστημίου Portland πυροβόλησε και σκότωσε έναν μαύρο άνδρα, τον Jason Washington, στο Cheerful Tortoise bar στο κέντρο του Portland, ενώ ένας αστυνομικός του Πανεπιστημίου Chicago πυροβόλησε τον φοιτητή Charles Thomas, ο οποίος βρισκόταν σε κρίση ψυχικής υγείας κι έσπαγε παράθυρα με ένα μεταλλικό στυλό.

Λόγω τέτοιων περιστατικών, και εντονότερα μετά τη δολοφονία του George Floyd, φοιτητές και καθηγητές σε πολλά και γνωστά πανεπιστήμια (Yale, Harvard, Chicago, UC Davis, UC Berkeley, Stanford, MIT, κ.ά.) απαιτούν μείωση της χρηματοδότησης της πανεπιστημιακής αστυνομίας ή και την πλήρη κατάργησή της.22 , 23 Ορισμένα πανεπιστήμια κινούνται ήδη προς την κατεύθυνση αυτή.24 , 25

Γιατί υπάρχει, επομένως, αυτή η εμμονή της κυβέρνησης με την πανεπιστημιακή αστυνομία; Προφανώς, δεν δικαιολογείται μόνο από το γεγονός ότι με τη συγκεκριμένη κυβέρνηση τα αυτονόητα δεν είναι δεδομένα (αυτό φάνηκε και από τη διαχείριση της πανδημίας και της ενεργειακής κρίσης). Πρόκειται για μία απολύτως συνειδητή ιδεολογική επιλογή. Το μόρφωμα της πανεπιστημιακής αστυνομίας, αντίστοιχο του οποίου απαντά μόνο στην Τουρκία του καθεστώτος Ερντογάν, 26 δεν έχει ως στόχο την καλύτερη φύλαξη και προστασία του προσωπικού, των φοιτητών και των εγκαταστάσεων των Πανεπιστημίων. Εξάλλου, στο πρόσφατο παρελθόν (2013), ο νυν Πρωθυπουργός, ως Υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης τότε, έθετε σε διαθεσιμότητα τους πανεπιστημιακούς φύλακες.27 Η κυβέρνηση, εγκλωβισμένη στις ιδεοληψίες της και με βαθύ μίσος απέναντι στα δημόσια αγαθά – παιδεία, υγεία, μεταφορές, ενέργεια, κ.ά. – επιχειρεί με την εγκατάσταση της πανεπιστημιακής αστυνομίας να καταπνίξει κάθε φωνή διαμαρτυρίας και κινηματικής δράσης ενάντια στις πολιτικές επιλογές της εκάστοτε εξουσίας και πανεπιστημιακής αρχής, αντλώντας παραδείγματα από τις ΗΠΑ.

Η ανάπτυξη του σύγχρονου μοντέλου αστυνόμευσης των πανεπιστημίων στις ΗΠΑ προέκυψε από κοινωνικούς, ιστορικούς και πολιτικούς παράγοντες (π.χ. η μεγάλη αύξηση του φοιτητικού πληθυσμού μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η οποία συνοδεύτηκε και από αύξηση της εγκληματικότητας στις πανεπιστημιουπόλεις, ο νόμος Clery του 1990 που απαιτεί από τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης να αναφέρουν τα εγκλήματα που συμβαίνουν στις πανεπιστημιουπόλεις τους και γύρω από αυτές, οι μαζικοί πυροβολισμοί στο Virginia Tech, κ.ά.). Ωστόσο, το σημείο καμπής φαίνεται ότι ήταν οι μεγάλης κλίμακας φοιτητικές διαμαρτυρίες κατά τις δεκαετίες του 1960 και του 1970. Τότε, οι διοικήσεις των πανεπιστημίων προσλαμβάνουν πρώην στελέχη της αστυνομίας και του στρατού και δημιουργούν πανεπιστημιακά αστυνομικά τμήματα για να ελέγχουν τους διαδηλωτές φοιτητές (εν μέρει για να αποφευχθούν γεγονότα όπως αυτά στις 04.05.1970, όταν μέλη της Εθνοφρουράς πυροβόλησαν φοιτητές που διαδήλωναν στο Πανεπιστήμιο Kent State, με αποτέλεσμα τέσσερις φοιτητές να σκοτωθούν και άλλοι εννέα να τραυματιστούν28). Έκτοτε, η πανεπιστημιακή αστυνομία έχει χρησιμοποιηθεί σε αρκετές περιπτώσεις εναντίον φοιτητών, εργαζομένων και καθηγητών κατά τη διάρκεια απεργιακών κινητοποιήσεων ή δράσεων διαμαρτυρίας. Ενδεικτικά αναφέρονται:

• Στις 9.11.2011, στο campus του UC Berkeley πανεπιστημιακοί αστυνομικοί επιτίθεται κατά φοιτητών και καθηγητών που συμμετείχαν σε μια σειρά από δράσεις («αντι-μαθήματα», συγκέντρωση και πορεία). Δεκάδες φοιτητές και καθηγητές χτυπήθηκαν και 39, συμπεριλαμβανομένης της Αν. Καθηγήτριας Celeste Langan, συνελήφθησαν. Οι πρυτανικές αρχές και οι υπεύθυνοι των αστυνομικών δυνάμεων μηνύθηκαν για υπερβάλλουσα χρήση βίας και βρέθηκαν αντιμέτωποι με αγωγή αποζημίωσης 15.000.000 δολαρίων.29

• Στις 18.11.2011, κατά τη διάρκεια μιας διαδήλωσης στο Πανεπιστήμιο UC Davis, η πανεπιστημιακή αστυνομία ψέκασε με σπρέι πιπεριού μια ομάδα διαδηλωτών φοιτητών που κάθονταν σε ένα πλακόστρωτο μονοπάτι στο τετράγωνο της πανεπιστημιούπολης. Το πανεπιστήμιο δαπάνησε τουλάχιστον 175.000 δολάρια σε εταιρείες μάρκετινγκ με στόχο να αποκαταστήσει τη «[…] δηλητηριώδη ρητορική για το UC Davis και την Πρύτανή του […]» για το συμβάν αυτό (τότε Πρύτανης ήταν η Ελληνοαμερικανίδα Λίντα Κατέχη), 30 που πληρώνονταν από το τμήμα Δημοσίων Σχέσεων, ο προϋπολογισμός του οποίου αυξήθηκε κατά 3.000.000 δολάριαμεταξύ 2009-2015.31 Επίσης, το πανεπιστήμιο, στις 26.09.2012, ανακοίνωσε ότι θα καταβάλει στο πλαίσιο διακανονισμού 30.000 δολάρια σε καθέναν από τους 21 ενάγοντες που ψεκάστηκαν με σπρέι πιπεριού.32

• Στα μέσα Φεβρουαρίου 2020,17 μεταπτυχιακοί του Πανεπιστημίου California at Santa Cruz που συμμετείχαν σε απεργία ζητώντας υψηλότερες αμοιβές για την παροχή διδακτικού έργου συλλαμβάνονται κατά τη διάρκεια διαμαρτυρίας, ενώ δεν λείπουν, για μία ακόμη φορά, καταγγελίες για χρήση υπέρμετρης βίας.33

Η πανεπιστημιακή αστυνομία του Ν. 4777/2021 δεν παραβιάζει μόνο το συνταγματικά κατοχυρωμένο αυτοδιοίκητο των ελληνικών πανεπιστημίων. Ανεξάρτητα από το πού λογοδοτεί, παραβιάζει ουσιαστικά την ακαδημαϊκή ελευθερία. Όπως αναφέρει η AAUP στη σχετική έκθεσή της για την αμερικανική πανεπιστημιακή αστυνομία:

«[…] (η πανεπιστημιακή αστυνομία) συχνά έρχεται σε αντίθεση με την ακαδημαϊκή ελευθερία και την από κοινού διακυβέρνηση (στα πανεπιστήμια)[…]. Η AAUP αντιλαμβάνεται την ακαδημαϊκή ελευθερία ως τη δυνατότητα των ερευνητών και των διδασκόντων να διερευνούν και να διαδίδουν τη γνώση χωρίς παρεμβάσεις από διοικήσεις, διοικητικά συμβούλια ή πολιτικές δυνάμεις. Η ελευθερία αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική όταν η αναζήτηση της γνώσης οδηγεί έναν καθηγητή σε συμπεράσματα ή ιδέες που αντιτίθενται στις πολιτικές πεποιθήσεις των ατόμων που κατέχουν θέσεις εξουσίας ή απειλούν την εξουσία τους.[…] Κρίσιμης σημασίας είναι αυτή η ελευθερία […] να επεκτείνεται στη δυνατότητα του καθηγητή να τη μοιράζεται σε δημόσια φόρα, ακόμη και όταν συμμετέχει σε πολιτική δράση.

[…] Τα μέλη ΔΕΠ συχνά ασκούν την ακαδημαϊκή τους ελευθερία συμμετέχοντας από κοινού με φοιτητές ή προσωπικό σε άμεσες συγκρουσιακές δράσεις, με στόχο να αναγκάσουν τους διοικούντες να αλλάξουν κάποιο χαρακτηριστικό της πολιτικής που ακολουθούν. Η πανεπιστημιακή αστυνομία στέκεται συχνά απέναντι σε αυτή την ελευθερία.[…] Αποτελεί το εξαναγκαστικό εργαλείο των διοικητικών αρχών των πανεπιστημίων να καταπνίγουν προληπτικά τους διαφωνούντες μέσω της ένοπλης και οργανωμένης παρουσίας τους στην πανεπιστημιούπολη.[…]

Η πανεπιστημιακή αστυνομία έχει επίσης χρησιμοποιηθεί από τις διοικήσεις για να προσπαθήσουν να εκφοβίσουν, να εξαναγκάσουν ή ακόμη και να ασκήσουν βία εναντίον των συνδικάτων των καθηγητών και των μεταπτυχιακών φοιτητών.[…] Οι αστυνομικές δυνάμεις των πανεπιστημίων βρίσκονται έτσι σε σαφή αντίθεση με τη βασική αξία της ακαδημαϊκής ελευθερίας της AAUP, διότι η λειτουργία τους ως καταναγκαστικής δύναμης της διοίκησης εμποδίζει την υπεράσπιση ιδεών που απειλούν την εξουσία των εξουσιαστών και αναπαράγει την καταδικαστέα ρατσιστική βία κατά περιθωριοποιημένων φοιτητών, καθηγητών και προσωπικού[…]».34

Για όλους αυτούς τους λόγους, έχουμε καθήκον να αγωνιστούμε ενάντια στην πανεπιστημιακή αστυνομία. Έμπρακτα και ειλικρινά και όχι με λόγια και προσχηματικά.